27 december 2020
Kathelijn van Dongen

Laat de verwachting los…

Zing jij ook wel eens lekker onder de douche of sta je geregeld op een podium of voor de microfoon… Waar je ook zingt, er liggen vele verwachtingen op de loer. Soms komen de verwachtingen van buitenaf, maar vaker komen ze ook van binnenuit. De buitenwereld heeft bij voorbaat al een beeld van je. Men verwacht niet – of juist wel enorm – dat je heel goed kan zingen. Is dat wel zo?  Denk je vaak niet zelf dat de buitenwereld iets van je verwacht. Of stel je misschien zelf te hoge verwachtingen aan je zingen? Het kan ook zijn dat je bijvoorbeeld net zo mooi wilt klinken als je idool op Tik Tok, YouTube of andere streamingdiensten. Dit zijn resultaatgerichte verwachtingen. In een wereld van perfecte opnames zijn die verwachtingen vrijwel altijd onhaalbaar. Sterker nog, zulke verwachtingen kunnen onbewust een averechts effect hebben op je zingen. Ze kunnen interne stress opleveren. En teveel stress heeft een directe uitwerking op de werking van je zingen. Ik leg je graag uit hoe dat precies zit. 

Welke spieren zijn aan zet?
Laten we eerst even een kijken naar de werking van ons lichaam: het instrument van de zanger. Je middenrif is de belangrijkste zangspier. Het regelt je ademhaling. De ademhaling is de basis van je zingen. Je middenrif wordt aangestuurd door je onderbewuste en het kan ook door je motorisch bewustzijn worden aangestuurd. In ontspannen toestand functioneert je middenrif optimaal vanuit je onderbewuste. In die toestand kun je ook je motorisch bewustzijn aanspreken. In een stresssituatie gaat in je onderbewuste je sympatisch zenuwstelsel online en is je motorisch bewustzijn offline. 

Wat betekent dit nou voor je zingen? Als je teveel interne stress krijgt en wilt gaan zingen, is je motorisch bewustzijn maar beperkt inzetbaar en daardoor kun je niet bijsturen en niet datgene leveren wat je eigenlijk wél in je mars hebt of wat je wel hebt gerepeteerd.

Je zanginstrument kan bij teveel stress zijn ding dus feitelijk niet doen. Zo kun je nooit aan welke verwachting dan ook voldoen. Hoe ironisch is dat?

Voldoen geeft geen controle
Het is dus van belang dat je de resultaatgerichte verwachtingen loslaat en jezelf fysiek bevrijdt van de irreële druk dat je aan die verwachtingen moet voldoen. Waarom zou je ook? Je hebt geen invloed op het beeld dat de ander van jou heeft. Het mooiste voorbeeld wat ik zelf ooit meemaakte, speelde zich tijdens een operaproductie af in de coulissen. De hoofdrolspeelster zong haar grote aria in Puccini’s Madame Butterfly. Ik stond samen met mijn ensemblecollega’s naar haar te luisteren voordat we zelf onze kunsten zouden vertonen. De sopraan in kwestie zong de moeilijkste tonen wonderschoon en met een ogenschijnlijk groot gemak. Toen hoorde ik de kritiek van mijn collega-zangers naast me oplaaien. “Ze zingt wel erg veel zus en zo.” en “Ze doet ook wel een beetje afstandelijk, niet?”. Ik realiseerde me op dat moment dat hoe mooi en oprecht je ook zingt, er altijd mensen zullen zijn aan wiens verwachtingen je niet kunt voldoen. De ander bepaalt zelf wat hij of zij kan of wil waarnemen, hoe graag je ook anders zou willen.

Welke verwachtingen mag je wél hebben?
Je mag verwachten van jezelf dat je jezelf respecteert. Dat je bewust bent van de werking van je eigen lijf. Je mag je bewust worden van je blokkades en ze liefdevol accepteren en/of zoveel als wenselijk opheffen. Een vocal coach kan daarbij tips geven die ondersteunend en constructief werken. Tijdens je trainingsproces mag je van jezelf verwachten dat je je zoveel mogelijk vol spelplezier en liefde overgeeft aan de werking van je eigen lijf. 

Spelplezier geeft de juiste controle
Wist je dat ‘spelen’ meer ontspanning en nieuwsgierigheid wekt.  Je voorkomt daarmee stress(gedachten) en jij houdt via je motorisch bewustzijn dus de controle over je zangspieren. Dus zie het zingen als een spel in plaats van als een opgave.

Vreugdevolle verwachting
Het helpt als je je openstelt voor het onverwachte. Breng jezelf in een staat van vreugdevolle verwachting. Dat klinkt misschien zweverig, maar het is als een spelend kind dat nieuwsgierig de wereld ontdekt zonder correctie of censuur. Als je bijvoorbeeld een toon zingt die je zonder druk produceert en die volledig vrij is, dan kan die toon weleens heel anders klinken dan jij verwacht zou hebben. Schiet niet in de stress, jij bent het maar. Stel jezelf open voor het onverwachte en laat je verrassen door wat je niet verwachtte in huis te hebben.

Voorstellingsvermogen
In de plaats van de verwachting kun je je voorstellingsvermogen trainen. Deze imaginatie is de sleutel om je zanginstrument op wonderbaarlijke wijze aan te zetten. 

Train je tijdens je repetitieproces het spelplezier, de vreugdevolle verwachting en het aanzetten van je motorisch bewustzijn, dan kun je je tijdens je performance volledig overgeven aan de tekst en wat je wilt overbrengen.  Dat wordt genieten…

Vocal Coaching biedt een training in de lichaamsgewaarwording, lichaamsbewustzijn en het spelenderwijs aansturen van je lijf. Vocal Coaching kan je helpen vrijer te spreken of te zingen in een veilig en gebalanceerd lijf. Tijdens de coaching werken we aan de hand van spreekteksten, songs, liederen en aria’s en met lichaamsgerichte oefeningen. Ben je benieuwd wat Vocal Coaching voor jou kan betekenen? Neem contact met me op en we gaan samen op ontdekkingstocht!